Traktaty o Ewangelii Jana, 28-54

Oryginalny tytuł:

Tractates on the Gospel of John, 28-54

Zawartość książki:

W swoim kaznodziejstwie św. Augustyn rozwinął styl oratorski oparty na klasycznej retoryce, której nauczył się przed nawróceniem, a którą dostosował do wyjątkowych wymagań chrześcijańskiego kaznodziejstwa. Nadal uznawał klasyczne cele retoryki: nauczanie, sprawianie przyjemności i przekonywanie. Największą wagę przywiązywał jednak do treści: to, co zostało powiedziane, było ważniejsze niż to, jak zostało powiedziane. Unikał bardziej wyszukanych figur mowy, używając bardziej bezpośredniego sposobu edukowania publiczności, która w dużej mierze była niepiśmienna. Rezultatem nie jest jednak poniżony styl Cicerona, ale metoda głoszenia, która jest jasna, żywa i dobrze dostosowana do celu.

Tak jak styl oratorski Augustyna był podporządkowany wymaganiom głoszenia ewangelii Chrystusa, tak i na jego metodę komentowania podobny wpływ miał jego obowiązek jako pastora w Hipponie, aby pouczać swoją trzodę w sprawach wiary i moralności. Jego komentarz zawiera zatem coś więcej niż egzegezę. Jego refleksje nad Pismem Świętym prowadzą go do dyskusji zarówno na temat działań moralnych, jak i dogmatów.

Ekstemporalny styl i szeroki zakres zainteresowań Augustyna są widoczne w traktatach zawartych w tym tomie, w których komentuje rozdziały 7-12 Ewangelii św. Rozdziały te zawierają niektóre z najbardziej znanych epizodów z życia Chrystusa: spotkanie z kobietą przyłapaną na cudzołóstwie, uzdrowienie niewidomego od urodzenia, wskrzeszenie Łazarza z martwych, namaszczenie stóp Chrystusa przez Marię i triumfalny wjazd Chrystusa do Jerozolimy. Fragmenty te zawierają również niektóre z najbardziej wyraźnych nauk Chrystusa o jego boskości. Rozwijając tajemnice zawarte w tych rozdziałach św. Jana, Augustyn z łatwością przechodzi od egzegezy do refleksji na temat cnót moralnych i doktryny, zwłaszcza Trójcy Świętej i Wcielenia. Nigdy jednak nie traci z oczu swoich słuchaczy. Nawet w swoich komentarzach do najwznioślejszych idei stara się, aby nauczanie było dostępne dla wszystkich.

Te traktaty dają nam zatem wgląd w człowieka, którego nie uzyskujemy często z jego innych dzieł. Kazania Augustyna ukazują nam nie tylko jego błyskotliwy umysł i umiejętności retoryczne, gdy objaśnia Pismo Święte, ale także wielką miłość, jaką żywił do Chrystusa i wiernych powierzonych jego opiece.