Gniew i przebaczenie: Uraza, hojność, sprawiedliwość

Opinie czytelników

Książka Nussbaum bada koncepcje gniewu i przebaczenia przez różne filozoficzne, psychologiczne i kulturowe soczewki. Podkreśla wady tradycyjnych poglądów na gniew i opowiada się za bardziej konstruktywnym podejściem do radzenia sobie z emocjami. Spotyka się jednak z krytyką za swoją złożoność i postrzegane niedociągnięcia w argumentacji.

Książka oferuje jasną i zrównoważoną eksplorację zniuansowanych kwestii moralnych związanych z gniewem i przebaczeniem. Dostarcza cennych lekcji dla rozwoju osobistego i zrozumienia emocjonalnego oraz rysuje wnikliwe porównania z postaciami historycznymi, takimi jak Gandhi, King i Mandela. Pisarstwo Nussbaum jest bogate w dyskurs filozoficzny i ma na celu zainspirowanie przyszłościowego podejścia do radzenia sobie z emocjami.

Wielu czytelników uważa książkę za trudną i zbyt akademicką, co może sprawić, że będzie ona niedostępna dla osób bez silnego zaplecza filozoficznego. Niektórzy krytycy podkreślają, że argumenty zawarte w książce mogą być zawiłe lub rozczarowujące, a także twierdzą, że nieadekwatne są wyjaśnienia przywoływanych filozofów. Dodatkowo, niektórzy czytelnicy twierdzą, że perspektywa Nussbaum skłania się ku nierealistycznemu spojrzeniu na gniew i przebaczenie, nie mając praktycznego znaczenia w rozwiązywaniu rzeczywistych niesprawiedliwości.

(na podstawie 43 opinii czytelników)

Oryginalny tytuł:

Anger and Forgiveness: Resentment, Generosity, Justice

Zawartość książki:

Gniew jest nie tylko wszechobecny, ale także popularny. Wiele osób uważa, że niemożliwe jest wystarczające dbanie o sprawiedliwość bez gniewu na niesprawiedliwość. Wiele osób uważa, że bez gniewu niemożliwe jest odzyskanie szacunku do samego siebie lub wyjście poza krzywdę. Brak gniewu w takich przypadkach byłby uważany za podejrzany. Czy tak właśnie powinniśmy myśleć o gniewie, czy też jest on przede wszystkim chorobą, deformującą zarówno sferę osobistą, jak i polityczną?

W tej szeroko zakrojonej książce Martha C. Nussbaum, jedna z naszych czołowych intelektualistek publicznych, argumentuje, że gniew jest koncepcyjnie mylący i normatywnie szkodliwy. Zakłada, że cierpienie sprawcy przywraca to, co zostało uszkodzone, i zdradza zbyt żywe zainteresowanie względnym statusem i upokorzeniem. Badając gniew w intymnych związkach, codziennych interakcjach, miejscu pracy, systemie sądownictwa karnego i ruchach na rzecz transformacji społecznej, Nussbaum pokazuje, że podstawowe idee gniewu są zarówno infantylne, jak i szkodliwe.

Czy przebaczenie jest najlepszym sposobem na przezwyciężenie gniewu? Nussbaum analizuje różne koncepcje tego bardzo sentymentalnego pojęcia, zarówno w tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej, jak i w świeckiej moralności. Twierdzi, że niektóre formy przebaczenia są etycznie obiecujące, ale inne są subtelnymi sprzymierzeńcami odpłaty: te, które wymagają przedstawienia skruchy i upokorzenia jako warunku rezygnacji z gniewnych uczuć. Ogólnie rzecz biorąc, argumentuje ona, że duch hojności (połączony w niektórych przypadkach z poleganiem na bezstronnych instytucjach prawnych zorientowanych na dobro) jest najlepszym sposobem reagowania na krzywdę. Zastosowane do sfery osobistej i politycznej, głęboko wnikliwe i erudycyjne spojrzenie Nussbaum na gniew i przebaczenie stawia je w zaskakującym nowym świetle.