Nieprzemijające znaczenie książki Waltera Rodneya Jak Europa zacofała Afrykę

Opinie czytelników

Recenzje książki podkreślają jej znaczenie w podważaniu konwencjonalnych poglądów na temat rozwoju i neokolonializmu, zwłaszcza w odniesieniu do Afryki. Jest ona uznawana za ważne źródło informacji dla osób zainteresowanych tymi tematami, choć może nie być odpowiednia dla czytelników początkujących w tej tematyce.

Książka jest uważana za genialne i istotne źródło zrozumienia nierównowagi sił i neokolonializmu, atrakcyjne zarówno dla odbiorców z globalnej Północy, jak i Południa. Oferuje świeże spojrzenie przez pryzmat marksistowski i służy jako dobry elementarz do dalszej nauki o historii Afryki po dekolonizacji. Styl pisania autora jest przyjemny i wciągający.

Książka może nie być najlepszym wprowadzeniem dla nowicjuszy w temacie neokolonializmu, ponieważ wydaje się być bardziej odpowiednia dla czytelników już zaznajomionych z tematem.

(na podstawie 5 opinii czytelników)

Oryginalny tytuł:

The Enduring Relevance of Walter Rodney's How Europe Underdeveloped Africa

Zawartość książki:

Wkrótce po opublikowaniu w 1972 r. książka Waltera Rodneya How Europe Underdeveloped Africa (HEUA) zyskała globalną popularność wśród postępowych studentów, naukowców i aktywistów oraz osób zainteresowanych sprawami afrykańskimi. Jego innowacyjne zastosowanie metody ekonomii politycznej było głównym czynnikiem przyczyniającym się do zmiany paradygmatu przedstawiania przeszłości kontynentu, a także wizualizacji jego możliwej trajektorii. Ze względu na to, że stanowczo wziął pod lupę tradycyjnych historyków Afryki i dominujący neokolonialny porządek, był również głośno krytykowany przez obrońców status quo. W tych neoliberalnych czasach jej widoczność osłabła. Badacze głównego nurtu i eksperci z Afryki i spoza niej głoszą, że nie jest to już dzieło istotne dla Afryki. W The Enduring Relevance of Walter Rodney's How Europe Underdeveloped Africa Karim F Hirji systematycznie dowodzi, że wręcz przeciwnie, przełomowa praca Rodneya zachowuje swoją wyjątkową wartość dla zrozumienia, skąd pochodzi Afryka, dokąd zmierza i wytyczenia ścieżki prawdziwego rozwoju dla mieszkańców Afryki. Hirji rozpatruje Rodneya jako historyka, teoretyka i aktywistę. Rozpoczyna od nakreślenia historii publikacji i zawartości HEUA oraz odnotowania komentarzy, które przyciągnęła z różnych stron.

Po tym następuje przedstawienie globalnego kontekstu, w którym ujrzał on światło dzienne, oraz rozkwitu postępowej myśli i wizji w tamtych tętniących życiem czasach. Następnie podsumowano wsteczny zwrot w myśleniu i rzeczywistości społecznej, który nastąpił od tego czasu. Przedstawiono również ocenę tego, jak HEUA przetrwała tę burzę. Kolejny rozdział przedstawia krótki portret Rodneya jako rewolucjonisty, skupiając się na jego siedmiu latach spędzonych na Uniwersytecie w Dar es Salaam. Po tym następuje przegląd ram metodologicznych wykorzystanych w HEUA.

Te pięć rozdziałów kładzie podwaliny pod główną merytoryczną część książki Hirji. Część ta rozpoczyna się od szczegółowej oceny krytyki, która została skierowana pod adresem HEUA. Następnie dokonano przeglądu ośmiu podręczników ogólnej historii Afryki, które są obecnie w powszechnym użyciu. Celem jest ocena trwałości, jeśli w ogóle, idei promowanych przez Rodneya w takich książkach i określenie sposobu, w jaki HEUA jest w nich bezpośrednio przedstawiana. Czy książki te przedstawiają współczesnym studentom odpowiedni i sprawiedliwy obraz Rodneya?

Przedostatni rozdział argumentuje za dalszym znaczeniem Rodneya i jego przełomowego tekstu dla Afryki (i świata) w obecnej antyludzkiej, prokapitalistycznej i proimperialnej erze neoliberalizmu. Hirji kończy się żywą relacją z jego własnych sześcioletnich interakcji z Walterem Rodneyem. Skupiając się na kwestii budowania socjalizmu w Tanzanii, kluczowy wymiar ewolucji myśli Rodneya jest opisany w duchu krytycznym. Zasadnicze pytanie, na które odpowiada, brzmi: w naszym często mrocznym, demoralizującym środowisku politycznym, czego Rodney i jego życie mogą nas nauczyć w kwestii poruszania się między nadzieją a walką?

Wniosek płynący z tej książki jest taki, że przede wszystkim większość krytyki treści, stylu i praktycznej wartości HEUA jest bezpodstawna. Przedstawienie Rodneya w książkach głównego nurtu jest również pełne zniekształceń, niesprawiedliwej selektywności i stronniczości politycznej.

Zwięzła praca Hirji'ego jest konsekwentną, spójną obroną intelektualnego giganta, bystrego historyka i współczującego rewolucjonisty, który żył i umarł dla ludzkości. Jest to niezbędna lektura dla każdego, kto interesuje się historią Afryki oraz losami Afryki i regionów historycznie z nią związanych.