Usprawiedliwianie ludobójstwa: Niemcy i Ormianie od Bismarcka do Hitlera

Opinie czytelników

Recenzje książki Stefana Ihriga o niemieckim zaangażowaniu w ludobójstwo Ormian od Bismarcka do Hitlera podkreślają zarówno pochwały za dokładne badania i wnikliwą analizę, jak i krytykę dotyczącą postrzeganej stronniczości i kontrowersyjnych twierdzeń na temat inspiracji nazistów. Wielu czytelników chwali książkę za rzucenie światła na mniej znany aspekt historii i powiązania między ludobójstwem Ormian a Holokaustem, podczas gdy inni zdecydowanie nie zgadzają się z wnioskami autora i soczewką interpretacyjną.

⬤ Dobrze zbadana i dobrze napisana
⬤ dostarcza cennych spostrzeżeń na temat stosunków niemiecko-osmańskich i ideologicznych korzeni ludobójczych przekonań
⬤ zawiera obszerne cytaty
⬤ ważne źródło dla zrozumienia powiązań między ludobójstwem Ormian a Holokaustem
⬤ dostępna nawet dla nie-historyków.

⬤ Niektórzy czytelnicy dostrzegają uprzedzenia wobec Turków i kwestionują interpretacje autora
⬤ oskarżenia o zmienianie narracji historycznych
⬤ kilku uznało, że argumentom brakuje głębi lub jasności
⬤ krytyka dotycząca przedstawiania przez autora niektórych postaci i wydarzeń historycznych, uznając je za wprowadzające w błąd.

(na podstawie 23 opinii czytelników)

Oryginalny tytuł:

Justifying Genocide: Germany and the Armenians from Bismarck to Hitler

Zawartość książki:

Często uważa się, że ludobójstwo Ormian i nazistowski Holokaust dzieli duża odległość w czasie i przestrzeni. Stefan Ihrig pokazuje jednak, że były one znacznie bardziej powiązane niż wcześniej sądzono. Bismarck, a następnie Wilhelm II opierali swoją politykę zagraniczną na bliskich relacjach ze stabilnym Imperium Osmańskim. W zakresie, w jakim Ormianie byli niespokojni pod rządami osmańskimi, stanowili oni również problem dla Niemiec. Od lat 90. XIX wieku Niemcy przyzwyczaiły się do usprawiedliwiania przemocy wobec Ormian, a nawet akceptowania jej jako konieczności w polityce zagranicznej. Dla wielu Niemców Ormianie stanowili wyraźny problem rasowy i pomimo chrześcijaństwa Ormian, Niemcy przedstawiali ich jako „Żydów Wschodu”.

Jak ujawnia Stefan Ihrig w tym pierwszym kompleksowym opracowaniu na ten temat, wielu Niemców przed I wojną światową sympatyzowało z długotrwałymi represjami Osmanów wobec Ormian i energicznie broniło wojennego programu eksterminacji Turków. Po wojnie, w tym, co Ihrig nazywa "wielką debatą o ludobójstwie", niemieccy nacjonaliści najpierw zaprzeczali, a następnie usprawiedliwiali ludobójstwo w szerokim zakresie. Naziści również zaczęli postrzegać ludobójstwo jako usprawiedliwione: w ich wersji historii ludobójstwo Ormian umożliwiło zdumiewający rozwój Nowej Turcji.

Ihrig ostrożnie zauważa, że to powiązanie nie sugeruje, że ludobójstwo Ormian w jakiś sposób spowodowało Holokaust, ani nie czyni Niemców mniej winnymi. Jednak żadna historia XX wieku nie powinna ignorować głębokich, bezpośrednich i niepokojących powiązań między tymi dwoma zbrodniami.