Charles S. Peirce: On Norms and Ideals
W ostatnich latach Charles Sanders Peirce wyłonił się w oczach filozofów zarówno w Ameryce, jak i za granicą, jako jeden z najważniejszych amerykańskich myślicieli filozoficznych. Jego praca zmusiła nas do powrotu do filozoficznej refleksji nad tymi podstawowymi kwestiami, które nieuchronnie konfrontują nas jako istoty ludzkie, zwłaszcza w erze nauki. Troska Peirce'a o doświadczenie, o to, co jest faktycznie napotykane, oznacza, że jego filozofia, nawet w swoich najbardziej technicznych aspektach, stanowi refleksyjny komentarz do rzeczywistego życia i świata, w którym żyje.
W książce Charles S. Peirce: On Norms and Ideals, Potter argumentuje, że doktryna nauk normatywnych Peirce'a jest niezbędna dla jego pragmatyzmu. Żadna część filozofii Peirce'a nie jest odważniejsza niż jego próba ustanowienia estetyki, etyki i logiki jako trzech nauk normatywnych i argumentowania za priorytetem estetyki wśród trio. Logika, cytuje Potter, jest normatywna, ponieważ rządzi myślą i dąży do prawdy; etyka jest normatywna, ponieważ analizuje cele, do których myśl powinna być skierowana; estetyka jest normatywna i fundamentalna, ponieważ rozważa, co to znaczy być celem czegoś dobrego samego w sobie. Niniejsze studium pokazuje, że Pierce poważnie traktował trójcę nauk normatywnych i wykazuje, że kategorie te mają zastosowanie zarówno do postępowania człowieka, jak i do działania kosmosu.
Profesor Potter łączy sympatyczną i świadomą ekspozycję z bezpośrednią krytyką i w rozsądny sposób radzi sobie z lukami i niespójnościami w myśli Peirce'a. Jego studium pokazuje, że Peirce był przede wszystkim myślicielem kosmologicznym i ontologicznym, który łączył naukę zarówno jako metodę, jak i wynik z koncepcją rozsądnych działań, tworząc kompleksową teorię rzeczywistości. Pragmatyzm Peirce'a, choć ma związek z działaniem i osiąganiem rezultatów, nie jest gloryfikacją działania, ale raczej teorią dynamicznej natury rzeczy, w której idealny wymiar rzeczywistości - prawa, natura rzeczy, tendencje i cele - ma prawdziwą moc kierowania kosmicznym porządkiem, w tym człowiekiem, w kierunku rozsądnych celów.
