In the Mind of Stalin
1 października 1939 r. Winston Churchill, Pierwszy Lord Admiralicji i wkrótce przywódca wojenny Wielkiej Brytanii, opisał Rosję jako „zagadkę owiniętą w tajemnicę wewnątrz enigmy”. To samo z pewnością można powiedzieć o Stalinie. Jak można wyjaśnić ten paradoks człowieka, który z jednej strony okazywał wielką czułość i życzliwość swojej córce Swietłanie, a z drugiej posłał miliony - w tym członków własnej rodziny - na śmierć?
Niemożliwe jest oszacowanie całkowitej liczby zgonów przypisywanych polityce Stalina, ale „Nadmierna śmiertelność” (tj. zgony wykraczające poza to, czego normalnie można by się spodziewać w danym okresie) daje przybliżoną liczbę przekraczającą 40 milionów.
Jest to jednak tylko część historii nieszczęść zadanych przez reżim stalinowski poprzez tortury, celowe głodzenie, zaniedbanie, oddzielenie od bliskich, zimno i hipotermię (np. w więzieniach na Syberii), które są niewymierne i niewyobrażalne.
Swietłana wyznała, że „nigdy nie podjęłaby się »wyjaśnienia«, co motywowało wszystkie działania mojego ojca, po prostu dlatego, że nie posiadam psychologicznego geniuszu (rosyjskiego powieściopisarza) Dostojewskiego, który wiedział, jak »wniknąć« w duszę innego człowieka i »zbadać ją od wewnątrz«”.
