W awangardzie reform: Oświeceni rosyjscy biurokraci, 1825-1861

Opinie czytelników

Obecnie brak opinii czytelników. Ocena opiera się na 2 głosach.

Oryginalny tytuł:

In the Vanguard of Reform: Russia's Enlightened Bureaucrats, 1825-1861

Zawartość książki:

Pierwsza dekada panowania Aleksandra II znana jest w rosyjskiej historii jako Era Wielkich Reform, czas uznawany za główny okres transformacji społecznej, gospodarczej i instytucjonalnej między panowaniem Piotra Wielkiego a rewolucją 1905 roku. Pojawienie się tak dramatycznych reform bezpośrednio po notorycznie represyjnej ostatniej dekadzie ery Mikołaja skłoniło badaczy do poszukiwania ich przyczyn w dramatycznych wydarzeniach. Z pewnością jakaś wielka, a nawet kataklizmiczna siła musiała skłonić Aleksandra II i jego doradców do zainicjowania tak zdumiewającej zmiany w polityce.

Poszukując źródeł tych Wielkich Reform, historycy skupili się na dwóch zjawiskach. Pierwszym z nich była porażka Rosji w wojnie krymskiej przez stosunkowo niewielkie, nieudolnie dowodzone siły ekspedycyjne aliantów. Drugim były bunty chłopów pańszczyźnianych, które dramatycznie nasiliły się w latach pięćdziesiątych XIX wieku. Na podstawie tych wydarzeń większość historyków doszła do wniosku, że ekonomiczne niepowodzenia pańszczyzny, problem z utrzymaniem pokoju wewnętrznego i potrzeba przywrócenia nadszarpniętego prestiżu militarnego Rosji były głównymi siłami, które przekonały rząd Aleksandra II do wejścia na nową reformatorską ścieżkę.

Jak pokazuje przeprowadzona przez Lincolna analiza od dawna niezbadanych rosyjskich materiałów archiwalnych, istnieją dobre powody, by wątpić, czy takie kryzysy polityczne i niepowodzenia rosyjskiej gospodarki serwilistycznej popchnęły Aleksandra II i jego doradców na wcześniej niezbadaną reformatorską ścieżkę po wojnie krymskiej. Co więcej, w świetle powolności rosyjskiej biurokracji w opracowywaniu znacznie mniej złożonych reform administracyjnych w poprzednim stuleciu, Lincoln argumentuje, że ustawodawstwo Wielkiej Reformy było po prostu zbyt złożone i wymagało zbyt wyrafinowanej wiedzy na temat spraw gospodarczych, administracyjnych i sądowych Imperium, aby mogło zostać sformułowane w ciągu krótkiej pół dekady po zakończeniu wojny.