Rewolucyjna Irlandia, 1916-2016: Ponowna ocena faktów historycznych i przemian społecznych

Oryginalny tytuł:

Revolutionary Ireland, 1916-2016: Historical Facts & Social Transformations Re-Assessed

Zawartość książki:

Obchody stulecia Powstania Wielkanocnego w 2016 r. postawiły kluczowe pytanie, czy - pomijając rewolucyjną dekadę (1913-1923) - należy mówić o "rewolucyjnej Irlandii". Rewolucyjna dekada przyniosła zmianę rządów i doprowadziła do niepodległości Irlandii, ale nowe Wolne Państwo Irlandzkie nie spełniło głoszonych intencji wyobrażonej republiki. Nowe państwo odeszło od wpływów pracy i socjalizmu, stając się instytucjonalną repliką systemu brytyjskiego, i to repliką zdecydowanie konserwatywną społecznie. Dopiero od lat 60. społeczeństwo irlandzkie zaczęło otwierać się na bardziej wyzwalające praktyki i wzorce społeczne. Niniejszy tom oferuje całkowicie nową pracę, która podkreśla historyczne momenty, w których można mówić o rewolucji politycznej lub społecznej w Irlandii, jednocześnie biorąc pod uwagę, że w latach, w których Irlandia stała się "celtyckim tygrysem", miały miejsce pewne inwolucje społeczne. Wśród autorów znajdują się niezależni badacze, którzy piszą o swoich tematach w teoretycznie uzasadnionych, naukowych ramach. Jednak to właśnie ich niezależność od środowiska akademickiego zapewnia ich rozdziałom świeże i multidyscyplinarne perspektywy. Inni są uznanymi naukowcami. To właśnie bogactwo podejść i dyscyplin (historia, socjologia, filmoznawstwo i literaturoznawstwo) wzbogaca tom i poszerza jego zakres.

Niniejszy tom omawia ideę rewolucji w Irlandii z perspektywy multi- i interdyscyplinarnej. Obejmuje on z jednej strony rewolucję polityczną, głównie Powstanie Wielkanocne 1916 r., a z drugiej przemiany społeczne, które kraj przeszedł w następstwie żądań praw obywatelskich i rewolucji seksualnej późnych lat 60. zarówno w USA, jak i w Europie. Badane są również zmiany w Irlandii Północnej wynikające z deklaracji IRA o zaprzestaniu ognia w 1994 roku. Rodzaj państwa - jego konserwatywny reżim polityczny i konfiguracja społeczna - który wyłonił się po uzyskaniu niepodległości, wskazuje na potencjalnie oksymoroniczny charakter wyrażenia "rewolucyjna Irlandia". Jednak europejskie położenie Irlandii sprawiło, że kraj ten łatwo przepuszcza wpływy zewnętrzne. Te, w połączeniu z procesem modernizacji Irlandii, zdołały przełamać społeczne ograniczenia. Jednak podczas gdy wzorce praktyk religijnych, ról płciowych i seksualności nieuchronnie zmierzały w kierunku znacznie bardziej liberalnych standardów, w dekadzie znanej jako "Irlandia Celtyckiego Tygrysa" kraj doświadczył procesu inwolucji w zakresie rasizmu i dyskryminacji emigrantów i osób ubiegających się o azyl.

Studia te podchodzą do Powstania Wielkanocnego i okresu rewolucji z różnych perspektyw i metodologii: badań archiwalnych, historii mówionej, postkolonialnej analizy filmów dokumentalnych o Powstaniu Wielkanocnym, krytycznej analizy dyskursu zeznań świadków i badań nad przemocą ze względu na płeć w następstwie Powstania Wielkanocnego. Z tej części opartej na historii, tom przechodzi do kwestii społecznych i kulturowych, głównie jako refrakcji i artykulacji poprzez literaturę i film: przełomowe dzieło literackie Edny O'Brien, zmieniające się podstawy męskości w The Van Roddy'ego Doyle'a, radykalne zmiany w filmowych reprezentacjach Northern Troubles po zawieszeniu broni przez IRA, potwierdzenie historycznych głosów i obecności kobiet przez Evelyn Conlon oraz badania nad Direct Provision Centres. Tom kończy się wywiadem z działaczką polityczną, poetką i performerką Sarah Clancy oraz włączeniem dwóch niepublikowanych wierszy jej autorstwa.