Prawicowy radykalizm i narodowy socjalizm w Niemczech: Wyznaniowe czynniki wsparcia i oporu

Oryginalny tytuł:

Right-Wing Radicalism and National Socialism in Germany: Confessional Factors in Support and Resistance

Zawartość książki:

Książka ta bada całkowity opór wobec nazizmu wśród katolickich wyborców partii Zentrum w wyborach w niemieckich krajach związkowych w okresie międzywojennym. Kolden wyjaśnia wyjątkowy katolicki opór, porównując rozbieżne ewolucje kultur i mentalności katolickiej i protestanckiej od czasu przebudzenia niemieckiego nacjonalizmu pod koniec XVIII wieku.

W okresie cesarstwa (1871-1918) zarówno socjaliści, jak i katolicy byli postrzegani jako grupy pariasów przez dominującą niesocjalistyczną większość protestancką, a tym bardziej po klęsce I wojny światowej, kiedy partie pariasów, wraz z protestanckimi liberałami, próbowały dostosować się do nowych demokratycznych okoliczności za pomocą konstytucji weimarskiej. Kiedy prawicowi radykałowie, a w końcu naziści, zwiększyli swoje poparcie - w dużej mierze w imieniu szybko malejącej liczby liberałów - przywódcy kościoła katolickiego wykazali się upartą postawą wobec prawicowców, wydając kilka rezolucji potępiających, podczas gdy ich protestanccy odpowiednicy nie pojawili się. Natomiast wielu lokalnych duchownych protestanckich agitowało za partią nazistowską.

Antykatolickie nastroje, oczywiste wśród prominentnych nazistów, wzmocniły antagonizm, zwłaszcza po publikacji Mitu XX wieku Alfreda Rosenberga w 1930 roku. Podstawowa i głęboka różnica konfesyjna pojawia się w mniej chrześcijańskich partiach agrarnych: antysemickie i prawicowe radykalne partie protestanckie skonfrontowane z jedną lewicową i demokratyczną partią katolicką.

Do 1945 r. większość dawnych prawicowych protestantów stanęła po stronie katolików, którzy zreorganizowali swoją partię w bezwyznaniową CDU, która stała się najpotężniejszym w Europie orędownikiem ambicji dawnej partii w zakresie demokracji, stabilności, antyrasizmu, praw człowieka i jedności europejskiej.