Najnowsze badania rozpoznają i potwierdzają, że istnieje wiele odmian genetycznych i wpływów środowiskowych modyfikujących anatomię i funkcjonowanie mózgu oraz stany psychiczne jednostek, co prowadzi do fenotypów klinicznych, które przyzwyczailiśmy się podciągać pod etykietę schizofrenii.
Prawdopodobnie nie ma innej choroby, której pochodzenie, diagnoza, objawy, osobiste i socjologiczne znaczenie i przebieg zależałyby w tak dużym stopniu od geografii, klimatu, diety, higieny, kontekstu społecznego, rodzinnego i psychicznego, duchowego i intelektualnego, jak stany określane terminem schizofrenia.