Nadzieja wbrew nadziei

Opinie czytelników

Wspomnienia Nadieżdy Mandelsztam, „Nadzieja wbrew nadziei”, zapewniają głęboki wgląd w życie pod rządami Stalina w Związku Radzieckim, koncentrując się na jej doświadczeniach z mężem, poetą Osipem Mandelsztamem. Książka porusza tematy miłości, cierpienia, odporności i niezłomnego ducha kreatywności wśród brutalnego reżimu totalitarnego.

Książka jest chwalona za szczegółowy opis historyczny, emocjonalną głębię i liryczną prozę. Recenzenci chwalą jej wgląd w ludzkiego ducha, odporność miłości i znaczenie pamięci w zachowaniu spuścizny artystycznej. Książka jest uważana za kluczowy dokument dla zrozumienia epoki sowieckiej i jest zalecana jako niezbędna lektura dla osób zainteresowanych historią i literaturą.

Niektórzy czytelnicy uznali ten pamiętnik za trudną lekturę, opisując go jako suchy i filozoficzny, z niewielką ilością szczegółów autobiograficznych. Pojawiły się również skargi dotyczące wadliwego egzemplarza z brakującymi stronami. Ponadto zauważono brak szerszego kontekstu w odniesieniu do niektórych wydarzeń historycznych, takich jak procesy pokazowe.

(na podstawie 27 opinii czytelników)

Oryginalny tytuł:

Hope Against Hope

Zawartość książki:

„Nagle, około pierwszej w nocy, rozległo się ostre, nieznośnie wyraźne pukanie do drzwi. „Przyszli po Osipa„, powiedziałem”.

W 1933 roku poeta Osip Mandelsztam - przyjaciel Borysa Pasternaka i Anny Achmatowej - napisał porywającą satyrę na Józefa Stalina. Okazała się ona szesnastowierszowym wyrokiem śmierci. Za ten jeden akt sprzeciwu został aresztowany przez Czeka, tajną policję, przesłuchiwany, zesłany i ostatecznie ponownie aresztowany. Zmarł w drodze do jednego ze stalinowskich obozów pracy.

Jego żona, Nadieżda (1899-1980), towarzyszyła mu przy obu aresztowaniach i lojalnie towarzyszyła mu na wygnaniu na Uralu, gdzie napisał swoje ostatnie wielkie wiersze. Chociaż jego umysł został wytrącony z równowagi przez mękę w więzieniu, jego duch pozostał niezłomny. Chcąc rozwiązać „problem Mandelsztama”, władze radzieckie zaprosiły parę do domu spokojnej starości pod Moskwą. Nadieżda widziała w tym szansę dla męża na naprawienie jego zniszczonego życia, ale była to pułapka i został aresztowany po raz ostatni.

„Moja sprawa nigdy nie zostanie zamknięta”, powiedział kiedyś Osip, i to głównie dzięki odważnym wysiłkom Nadieżdy jego pamięć została zachowana. Nadzieja wbrew nadziei, jej pierwszy tom wspomnień, to żywa i niepokojąca relacja z ostatnich czterech lat spędzonych z mężem, wysiłków, które podjęła, aby go uwolnić, ocalić jego rękopisy od zapomnienia, a później, tragicznie, odkryć prawdę o jego tajemniczej śmierci. Jest to również wstrząsająca relacja z pierwszej ręki o tym, jak Stalin i jego poplecznicy prześladowali rosyjską inteligencję literacką w latach 30. i później.

Nadieżda Mandelsztam spędziła większość II wojny światowej w Taszkiencie, mieszkając ze swoją przyjaciółką Achmatową. Dopiero w 1964 roku otrzymała pozwolenie na powrót do Moskwy. Tutaj rozpoczęła „Nadzieję wbrew nadziei”, a później „Porzuconą nadzieję”, dwa pamiętniki jej życia.