
Marcel Proust in the Light of William James: In Search of a Lost Source
Od stulecia badacze poszukują "źródła" zaskakująco nowatorskiej powieści Marcela Prousta la recherche du temps perdu. Niektórzy wskazywali na Henri Bergsona, Zygmunta Freuda lub Paula Solliera.
Inni odwoływali się do powieści Henry'ego Jamesa. Nikt jednak nie skupił się na bardziej znaczącym wpływie pism starszego brata Henry'ego, psychologa i profesora Harvardu Williama Jamesa. Dokładne porównanie ujawnia stopień, w jakim powieść Prousta wywodzi się z psychologicznych i filozoficznych teorii Jamesa.
William James był wybitnym członkiem społeczności naukowych, medycznych i filozoficznych w Paryżu Prousta i był bliskim przyjacielem dwóch mężczyzn dobrze znanych Proustowi. Jego prace były tłumaczone na język francuski i recenzowane we francuskich czasopismach i gazetach.
Ta książka ujawnia, w jaki sposób Proust prawdopodobnie zapoznał się z Williamem Jamesem i ilustruje, w jaki sposób pisma Jamesa były kluczem do zdolności Prousta do stworzenia książki, którą próbował napisać, rozciągając się nawet na użycie podobnego języka i obrazów oraz schematu narracyjnego, który prawdopodobnie naśladuje opisy świadomości, percepcji i pamięci Jamesa. Bohater Prousta wytrwale bada niejasne, niepewne, relacyjne aspekty doświadczenia, próby i wygody przyzwyczajenia, zbawczy potencjał pamięci, "moralne" aspekty osobistej historii pełnej wrażeń i pragnień - są to prawdy ludzkiej psychologii i zachowania teoretyzowane przez Williama Jamesa, które stały się fikcyjnym ciałem w Proustowskim przedstawieniu żywego doświadczenia.