
The Book of Radom
Radom, Radom! Miasto uczoności i chasydyzmu, inteligencji i szczerych, uczciwych ludzi.
Jesteście pięknym ogniwem w złotym łańcuchu gmin żydowskich w Polsce. Łańcuch jest rozerwany, a ogniwa - zerwane!
Zniszczony i opuszczony jest żydowski Radom. Zniszczona synagoga, nasza duma, została splądrowana i spalona, starta z powierzchni ziemi. To samo stało się z Beit Midrasz i wszystkimi naszymi świętymi miejscami. Zwoje Tory - podarte i spalone. Nawet cmentarz został zhańbiony. Zbudowali fabrykę z cegieł rozebranego ogrodzenia. Nagrobki zostały ułożone na chodnikach. Nie można już odwiedzać grobów przodków. Dziś nad grobami świętych pasie się bydło i dochodzi do innych upokorzeń.
Radom, Radom!
Jakże samotne jest miasto, które było pełne ludzi!
Z tego dużego żydowskiego miasta nie zachowała się żadna księga gminna, monografia, notatki historyczne ani żadne zapisy dotyczące życia społecznego. Zebraliśmy zużyte święte kartki, fragmenty i pokruszone dokumenty. Opieraliśmy się również na wspomnieniach ludzi, którzy byli aktywni w życiu społecznym i wciąż pamiętają instytucje i ich działaczy, domy modlitwy z ich uczniami i wiernymi, rabinów, uczonych i dobrych Żydów, szkoły i jesziwy, organizacje i ruchy, pisarzy i nauczycieli, sędziów rabinackich i rzeźników rytualnych, kantorów i nauczycieli małych dzieci. Dopóki pamięć jest świeża i zanim wszystko popadnie w zapomnienie, pamiętajmy o szlachetnych osobowościach, świętych duszach. W tej zasłudze - niech ich dusze będą związane więzami życia wiecznego.
Niech ta książka służy jako wieczne światło dla naszych czystych męczenników.
I pamiętajmy.
Co zrobił nam nazistowski Amalek!