Memorial Book of Kolomey
Idea "pinkas Kolomey", która opowiadałaby o niegdyś wspaniałej przeszłości naszego obecnie, w sensie żydowskim, zniszczonego rodzinnego miasta i która, poprzez relacje naocznych świadków, ofiar, które cudem przeżyły, opłakiwałaby zagładę żydowskiej społeczności Kołomyi - powstała jednocześnie wśród "olei Kolomey" w Izraelu i wśród "sharit haplita", ocalałych w Nowym Jorku.
Tutaj, w Nowym Jorku, koncepcja "pinkas Kolomey" była pielęgnowana z głęboką miłością i oddaniem przez poetę Naftalego Grossa. On i autor tych słów mieli być redaktorami. Uzgodniliśmy, że to on, Naftali Gross, będzie głównym redaktorem i poniesie główną odpowiedzialność za przeczytanie i przygotowanie manuskryptu do publikacji.
Po pierwsze, był znacznie bardziej zaangażowany i z gorliwym i smutnym zainteresowaniem szukał każdego żydowskiego pisarza, który miał coś do powiedzenia o dawnych radościach i późniejszych ciężkich smutkach jego Kołomyi.
Po drugie, poważna choroba serca w jego ostatnich latach, która uniemożliwiła mu regularną pracę w redakcji, zmusiła go do pozostania w domu, a tym samym dała mu więcej czasu (jakże komiczny i tragiczny był nasz optymizm! ) na zaangażowanie się w projekt księgi yizkor.
Jego choroba dała Naftalemu Grossowi "więcej czasu", ale za mało, by rozpocząć selekcję i edycję rękopisu. Odszedł od nas nagle i niespodziewanie w nocy między szabasem a niedzielą, 8 kwietnia 1956 roku.
Księga pamięci, której głównym redaktorem miał być żyjący Naftali Gross, została zadedykowana przez niego męczeńskiej społeczności Kołomyi.
Był on poetyckim głosem ich życia i śmierci. Na końcu sekcji "Historie i wspomnienia" umieściliśmy wiersz Naftalego Grossa "Yosl Klezmer ratuje Kołomyję przed straszliwym pożarem", upamiętniając w ten sposób zarówno poetę, jak i jego bohatera, Yosela Klezmera, który był jego literackim alter ego.
Sekcję "Historie i wspomnienia" zakończyliśmy wierszem Grossa, a sekcję "Portrety" rozpoczęliśmy wierszami Naftalego Grossa i Itzika Mangera (pochodzącego z Kołomyi poprzez rodzinę matki). Do biografii Naftalego Grossa w tej sekcji dodaliśmy krótki przegląd jego twórczości.
Dodaliśmy również mowę pochwalną, którą autor wygłosił na pogrzebie poety. Nie mogłem zebrać sił i cierpliwości na pełniejszą ocenę.
W sekcji "Portrety" staraliśmy się stworzyć panoramę idei i ruchów w społeczności żydowskiej oraz osiągnięć jej członków. Uwzględniliśmy tylko tych, którzy już nie żyją, ponieważ mogliśmy lepiej zobaczyć, jak ich wysiłki doprowadziły do osiągnięcia ich celów.
Zrobiliśmy jeden wyjątek dla rzeźbiarza Chaima Grossa. Z nim, z naszym Chaimem, niech żyje, rozpoczęliśmy "Portrety".
Wierzyliśmy, że nie możemy pominąć Chaima Grossa, naszego rzeźbiarza z Kolomear, który osiągnął światową sławę dzięki swoim artystycznym dziełom, a teraz, w późniejszych latach, miał prawie połowę ze stu dwudziestu lat.
Wiemy, że pominęliśmy kilku Kolomeyerów, którzy zasłużyli na to, by znaleźć się w tej sekcji, a pominęliśmy ich tylko dlatego, że wciąż żyją. Mamy nadzieję, że wszyscy oni będą kontynuować ten "grzech" przez wiele długich, zdrowych i twórczych lat, co z pewnością uspokoi nasze umysły.