Krajobrazy świątynne: Kruchość, zmiana i odporność holoceńskich środowisk na Wyspach Maltańskich

Oryginalny tytuł:

Temple Landscapes: Fragility, Change and Resilience of Holocene Environments in the Maltese Islands

Zawartość książki:

Finansowany przez ERC projekt FRAGSUS (Kruchość i zrównoważony rozwój w małych środowiskach wyspiarskich: adaptacja, zmiany kulturowe i upadek w prehistorii, 2013-18), kierowany przez Caroline Malone (Queens University Belfast), badał kwestie kruchości środowiska oraz neolitycznej odporności społecznej i zrównoważonego rozwoju w okresie holocenu na Wyspach Maltańskich.

Niniejszy, pierwszy z trzech tomów, przedstawia historię paleośrodowiskową wczesnych krajobrazów maltańskich. W ramach projektu zastosowano program badań chronologicznych i stratygraficznych o wysokiej rozdzielczości w systemach dolin na Malcie i Gozo. Pochowane osady wydobyte poprzez rdzeniowanie i badania geoarcheologiczne dostarczyły bogatych i chronologicznie kontrolowanych danych, które pozwalają na nowe zrozumienie zmian środowiskowych na wyspach. Badanie połączyło chronologie radiowęglowe AMS i OSL ze szczegółowymi analizami palinologicznymi, mięczakowymi i geoarcheologicznymi. Umożliwiają one rekonstrukcję środowiskową prehistorycznych krajobrazów i zmieniających się zasobów wykorzystywanych przez wyspiarzy między siódmym a drugim tysiącleciem p.n.e. Interdyscyplinarne badania w połączeniu z wydobytymi materiałami ekonomicznymi i środowiskowymi ze stanowisk archeologicznych pozwalają krajobrazom Temple zbadać dramatyczny i szkodliwy wpływ pierwszych społeczności rolniczych na glebę i zasoby wysp. Projekt ujawnia niezwykłą odporność systemu glebowo-wegetacyjnego krajobrazów wysp, a także adaptacje dokonane przez społeczności neolityczne w celu wykorzystania ich produktywności w obliczu zmian klimatycznych i nieuchronnej erozji gleby. Neolityczni ludzie najwyraźniej rozumieli, jak utrzymać żyzność gleby i radzić sobie z niestabilnymi, zmieniającymi się krajobrazami Malty.

W przeciwieństwie do tego, społeczeństwa epoki brązu z drugiego tysiąclecia p.n.e. nie zdołały skutecznie dostosować się do długoterminowego trendu osuszania, tak wyraźnie podkreślonego w zapisie gleby i roślinności. To niepowodzenie doprowadziło do poważnej i nieodwracalnej erozji oraz bardzo różnych i krótkotrwałych systemów społeczno-gospodarczych na wyspach maltańskich.