Johann Leisentrit's Geistliche Lieder und Psalmen, 1567: Hymnody of the Counter-Reformation in Germany
Geistliche Lieder und Psalmen, 1567, został opracowany i opublikowany przez Johanna Leisentrita, rzymskokatolickiego księdza, który od 1559 r. do śmierci w 1586 r.
był dziekanem w katedrze św. Piotra w Budziszynie, mieście w południowo-wschodnich Niemczech. Jego śpiewnik ukazał się w trzech pełnych wydaniach (1567, 1573, 1584) oraz w skróconych wydaniach w latach 1575, 1576 i 1589.
Poprzez adaptację hymnu wernakularnego, gatunku stworzonego przez protestanckich reformatorów, Leisentrit miał nadzieję przywrócić do „prawdziwego kościoła” (wahrglaubiger Christlicher Kirchen) tych, którzy odeszli od luteranizmu.
Była to ogromna ambicja, ponieważ jego diecezja znajdowała się w sąsiedztwie regionów morawsko-czeskich, gdzie ruch protestancki narodził się i pozostał żywotny. Zawierająca około 260 tekstów do 175 zanotowanych melodii, wiele zapożyczonych ze źródeł protestanckich i dostosowanych do celów rzymskokatolickich, książka Leisentrita była drugim katolickim śpiewnikiem opublikowanym w XVI wieku.
Pod względem zakresu przewyższał on swoich protestanckich i katolickich prekursorów i stanowił wzór dla wielu śpiewników różnych wyznań, które pojawiły się w Niemczech w XVII i XVIII wieku. Wetzel i Heitmeyer przedstawiają swoje studium w dwóch częściach: Pierwsza składa się z sześciu rozdziałów kontekstowych, które badają wcześniejsze niemieckie osiągnięcia w hymnodii, dostarczają analiz tekstów i muzyki w książce Leisentrita oraz oceniają jego osiągnięcia w niestabilnym środowisku kontrreformacji. Drugi podaje melodie w nowoczesnej notacji wraz z pierwszymi zwrotkami tekstów; zapewnia szczegółowe konkordancje i odniesienia do źródeł, które identyfikują proweniencje tekstowe i muzyczne; i kończy się sześcioma dodatkami ułatwiającymi naukowe odniesienia.
Czternaście z siedemdziesięciu drzeworytów z książki Leisentrita, z których wiele jest wizualnymi reprezentacjami dominujących konfliktów konfesyjnych, podano w powiększonych reprodukcjach. Autorzy zapewniają jedyne kompleksowe studium w języku angielskim na temat wyjątkowej postaci religijnej i jej wysiłków na rzecz pojednania konfesyjnego w dziesięcioleciach po Soborze Trydenckim. Przyczyniają się one do dokładniejszej interpretacji relacji między luteranami a katolikami w XVI wieku i potwierdzają hipotezę, że niektórzy luteranie pozostali bardziej liturgicznie formalni niż ich katoliccy współcześni.