Javier Tllez: 4 1/2: Cat. Kunstverein Braunschweig

Zawartość książki:

Jak pan to zrobił, panie T llez? Niniejszy katalog dokumentuje pierwszą muzealną wystawę indywidualną w Niemczech nowojorskiego artysty Javiera T lleza (ur. 1969 w Wenezueli). Wydawać by się mogło, że ta monografia powinna być już dawno wydana, biorąc pod uwagę fakt, że artysta brał już udział w niezliczonych wystawach zbiorowych, takich jak Biennale w Wenecji (2001 i 2003), Sydney (2004) czy Whitney Biennale (2008), a także Manifesta 7. Javier T llez, którego twórczość oscyluje między fikcją a dokumentacją, reinterpretuje klasyczne materiały ze sceny i ekranu oraz dekonstruuje utarte granice społeczno-kulturowe. Oprócz instalacji artysty, Kunstverein zaprezentowało również cztery najważniejsze filmy T lleza. La Passion de Jeanne d'Arc (Rozelle Hospital, Sydney; 2004) jest uważany za przykład pionierskiej produkcji filmowej T lleza. Przerobiony niemy film Jeanne d'Arc (1928) oraz film Twelve and a Marionette, który został nakręcony w klinice psychiatrycznej, zostały pokazane jako podwójna projekcja. Dwanaście kobiet wypowiada się w bardzo różny sposób na temat instytucjonalnego leczenia ich chorób (depresji, schizofrenii). Zestawione ze sobą projekcje Jeanne d'Arc - która w swoich czasach była piętnowana i prześladowana jako opętana dusza, a dziś uznawana jest za niezrozumianą wizjonerkę i bohaterkę narodową - stawiają dolegliwości pacjentek w zupełnie nowym świetle.

W filmie Oedipus Marshal (2006) T llez inscenizuje klasyczną tragedię Sofoklesa, Oedipus Rex, w zachodnich kostiumach i japońskich maskach. Za tło posłużyło opuszczone miasteczko gorączki złota w Kolorado. Maski i maski w filmach T lleza wprowadzają poziom meta. Jako elementy ambiwalentne, zarówno ukrywają, jak i demistyfikują je w tym samym czasie; destabilizują granice osobowości, ale także symbolizują zdolność pacjentów psychiatrycznych - których T llez zwykle zatrudnia jako aktorów - do mimikry. Letter on the Blind for the Use of Those Who See (2007) nawiązuje do klasycznego dzieła Diderota o tym samym tytule oraz buddyjskiej przypowieści o ślepcach i słoniu. Przypowieść ta uświadamia nam, że rzeczywistość w żadnym wypadku nie jest obiektywną stałą, lecz definiowana jest przez naszą własną percepcję. Film Tellza Caligari und der Schlafwandler (Caligari i lunatyk; 2008) oparty jest na ekspresjonistycznym niemym filmie z 1919 roku Gabinet doktora Caligari. W interpretacji Tell z, doktor Caligari przeprowadza rodzaj terapeutycznej rozmowy z Cesare, który od lat znajduje się w stanie somnambulizmu i może komunikować się jedynie za pomocą płyt łupkowych. Mieszanina warstw rzeczywistości, zmiany tożsamości i polifonia to wspólne wątki tematyczne podejmowane, ale także realizowane w zakresie technik reprezentacyjnych przez filmy T lleza.

Wybierając ikonę ekspresjonistycznej architektury Ericha Mendelsohna, Wieżę Einsteina w Poczdamie, jako miejsce akcji filmu, wskazuje również na epokę w historii sztuki i filmu, w której po raz pierwszy zajęto się zaburzeniami patologicznymi i czerpano z nich inspirację.