Heinrich Heshusius i polemika konfesyjna we wczesnej ortodoksji luterańskiej

Oryginalny tytuł:

Heinrich Heshusius and Confessional Polemic in Early Lutheran Orthodoxy

Zawartość książki:

Heinrich Heshusius (1556-97) stał się wiodącym superintendentem kościelnym i polemistą we wczesnym okresie luterańskiej ortodoksji i odegrał ważną rolę w reformie i administracji kilku niemieckich miast w okresie późnej reformacji. Oprócz wprowadzenia do pism i idei Heshusiusa, niniejszy tom bada szerszy świat niemieckiego luteranizmu końca XVI wieku, w którym żył i pracował.

W szczególności przygląda się ważnej, ale niedostatecznie rozumianej sieci duchownych luterańskich w północnych Niemczech, skupionej wokół uniwersytetów takich jak Rostock, Jena, Królewiec i Helmstedt oraz terytoriów takich jak Braunschweig-WolfenbA1/4ttel, w latach po ogłoszeniu Formuły Zgody (1577). W 1579 r. Heshusius podążył za swoim ojcem Tilemannem na nowo założony Uniwersytet w Helmstedt, gdzie Heinrich służył jako profesor na wydziale filozofii i nawiązał trwałe kontakty z partią gnejsko-luterańską.

W latach dziewięćdziesiątych XV wieku Heshusius ukończył studia doktoranckie z teologii i pracował jako pastor i superintendent w Tonna i Hildesheim, publikując ponad siedemdziesiąt kazań, a także popularny katechizm oparty na Psalmach i Małym katechizmie Lutra. W miarę narastania napięć konfesyjnych w Hildesheim, Heshusius pracował jako polemista na rzecz sprawy luterańskiej, naciskając na nawrócenie lub wydalenie miejscowych Żydów.

W tym samym czasie Heshusius zaczął agresywnie opowiadać się za wydaleniem jezuitów, których liczba rosła z powodu działalności lokalnego biskupa i administratora, Ernsta II z Bawarii. Omawiając związek między tymi dwoma wysiłkami na rzecz wydalenia, a praktycznymi działaniami, które Heshusius podjął jako kaznodzieja, katecheta i administrator, niniejsze studium przedstawia Heshusiusa jako gorliwego obrońcę tradycji luterańskich w obliczu konfesyjnych rywali. Zrozumienie tej gorliwości, a także wynikającej z niej polityki, pobożności i propagandy, jest ważnym czynnikiem w odniesieniu do tego, jak luterańska ortodoksja nabrała rozpędu w Niemczech w ostatnich dziesięcioleciach XVI wieku.

W sumie książka ta ujawni złożoną charakterystykę ważnego (ale praktycznie nieznanego) luterańskiego superintendenta i teologa aktywnego w erze konfesjonalizacji, zapewniając przydatne źródło dla ciągłych wysiłków naukowców mających nadzieję zrozumieć naturę ortodoksji i jej znaczenie dla wczesnonowożytnych Europejczyków. f.