Hagia Sophia i bizantyjskie doświadczenie estetyczne

Opinie czytelników

Obecnie brak opinii czytelników. Ocena opiera się na 3 głosach.

Oryginalny tytuł:

Hagia Sophia and the Byzantine Aesthetic Experience

Zawartość książki:

Najważniejszym wydarzeniem w kształtowaniu tożsamości wczesnego Bizancjum była budowa kościoła Hagia Sophia w Konstantynopolu (532-537 n.e.). Niniejsza książka bada ten gmach z perspektywy estetyki, aby zdefiniować pojęcie piękna i znaczenie sztuki we wczesnym Bizancjum.

Bizantyjska myśl estetyczna jest ponownie oceniana w kontekście późnoantycznego neoplatonizmu i pism Pseudo-Dionizego, które oferują fundamentalne paradygmaty dla późnoantycznego podejścia do sztuki i piękna. Te metafizyczne koncepcje estetyki są ostatecznie ugruntowane w doświadczeniach doznań i percepcji oraz odzwierciedlają sposoby, w jakie świat i rzeczywistość były postrzegane i pojmowane, oznaczając tożsamość kulturową wczesnego Bizancjum. Istnieją różne rodzaje danych estetycznych, te obecne w obiekcie estetycznym i te znalezione w estetycznych reakcjach na obiekt.

Niniejsze badanie dotyczy danych estetycznych zawartych w strukturze architektonicznej i dekoracji wnętrz Hagia Sophia z VI wieku, a także w literackich reakcjach (ekphrasis) na budynek. Celem bizantyjskich ekfraz było przekazanie za pomocą środków werbalnych tych samych efektów, które wywołałby sam artefakt.

Analiza literacka tych retorycznych opisów oddaje bizantyjską percepcję i oczekiwania, a jednocześnie ujawnia procesy poznawcze wywołane przez Wielki Kościół. Centralną cechą estetyczną, która wyłania się z szóstowiecznych ekfraz Hagii Sophii, jest światło. Światło jest opisywane jako decydujący element w doświadczaniu świętej przestrzeni, a światło jest jednocześnie związane z pojęciem mądrości.

Argumentuje się, że koncepcje światła i mądrości są przeplatającymi się elementami programowymi, które leżą u podstaw wyjątkowej architektury i niefiguratywnej dekoracji Hagia Sophia. Podobna troska o zjawisko światła i jego wymiar epistemologiczny znajduje odzwierciedlenie w innych współczesnych zabytkach, świadcząc o wszechobecności tych wartości estetycznych we wczesnym Bizancjum.