Książka opowiada historię niemieckiego prawnika Helmuta Schneidera (1910-1968). Przeciwnik nazizmu został starszym pracownikiem działu personalnego koncernu IG Farben, który w latach 1941-1945 przy pomocy tysięcy żydowskich więźniów i robotników przymusowych wybudował w bezpośrednim sąsiedztwie obozu koncentracyjnego Auschwitz duże zakłady chemiczne.
Pełniąc tę funkcję, był pośrednim współorganizatorem systemu pracy przymusowej więźniów obozu koncentracyjnego, a tym samym „eksterminacji przez pracę” w tym obozie. Jednocześnie stał się opiekunem dużej grupy francuskich robotników przymusowych, których działalność na rzecz ruchu oporu wspierał i którym towarzyszył w niebezpiecznym marszu na zachód w styczniu 1945 roku. Dzięki temu zyskał we Francji tytuł „antynazistowskiego assesseur Schneider”.
Z młodymi Francuzami nawiązał przyjaźń na całe życie, która doprowadziła m.in. do powstania niemiecko-francuskiego programu partnerstwa miast.
Po złożeniu zeznań w procesie norymberskim przeciwko IG Farben, długim procesie denazyfikacyjnym i procesie karnym, w 1949 r. został naczelnikiem miasta Goslar, autorem tekstów polityczno-filozoficznych oraz korespondencyjnym partnerem i przyjacielem Ernsta Jngera.
Biografia Schneidera pokazuje, jak opozycja, współudział i represje przeplatały się w życiu obciążonym narodowym socjalizmem.