Wkrótce po zakończeniu II wojny światowej Związek Radziecki rozpoczął starania o uzyskanie wpływów w krajach tzw. Trzeciego Świata, a tym samym o zdobycie pozycji w walce politycznej z Zachodem i jego dominującą potęgą, USA.
Antykolonialistyczna i sowiecka retoryka wyzwolenia socjalistycznego często szły w parze, ale bliższe spojrzenie pokazuje, że relacje były bardziej złożone i zasadniczo charakteryzowały się uporem młodych, niepodległych narodów. Do pewnego stopnia Indira Gandhi i Leonid Breżniew uosabiają tę strukturę. Wraz z inwazją na Afganistan w 1979 r.
ZSRR ostatecznie roztrwonił znaczną część zdobytego kapitału zaufania. W niniejszym tomie międzynarodowy zespół autorów przedstawia 14 artykułów dotyczących kluczowych problemów w dziedzinie badań, która do tej pory cieszyła się niewielką uwagą w niemieckiej współczesnej historiografii, ale mimo to jest wybuchowa.