Behaviorism, Consciousness, and the Literary Mind
Co behawioryzm, ta obalona szkoła psychologii, może nam powiedzieć o literaturze?
Jeśli przedmioty nieożywione, takie jak powieści czy wiersze, nie mają własnych właściwości umysłowych, to dlaczego mówimy o nich tak, jakby je miały? Dlaczego postrzegamy umysły postaci, narratorów i mówców tak, jakby były porównywalne z naszymi własnymi? W Behaviorism, Consciousness, and the Literary Mind Joshua Gang proponuje radykalnie nowe podejście do tych pytań, które są jednymi z najtrudniejszych problemów filozoficznych, przed jakimi stoi dziś literaturoznawstwo.
Niedawna krytyka kognitywna próbowała odpowiedzieć na te pytania, szukając podobieństw i analogii między formą literacką a procesami zachodzącymi w mózgu. W przeciwieństwie do tego, Gang zwraca się do jednej z najbardziej niesławnych doktryn psychologicznych XX wieku: behawioryzmu. Począwszy od 1913 roku, szereg psychologów i filozofów - w tym John B. Watson, B. F. Skinner i Gilbert Ryle - argumentowało, że wiele rzeczy, o których mówimy jako o zjawiskach umysłowych, wcale nie jest wnętrzem, ale raczej źle rozumianymi zachowaniami i procesami fizjologicznymi. Obecnie behawioryzm ma stosunkowo niewielką wartość naukową, ale Gang argumentuje za jego ogromną wartością krytyczną dla myślenia o tym, dlaczego język jest tak dobry w tworzeniu iluzji życia psychicznego.
Zwracając się ku literackiej historii behawioryzmu, Gang oferuje pierwsze trwałe badanie miejsca przestarzałej nauki w dwudziestowiecznej literaturze i krytyce. Poprzez innowacyjne odczytanie takich postaci jak I. A. Richards, amerykańscy nowi krytycy, Samuel Beckett, Harold Pinter i J. M. Coetzee, Behaviorism, Consciousness, and the Literary Mind ujawnia ważne zbieżności między modernistycznymi pisarzami, psychologią eksperymentalną i analityczną filozofią umysłu - jednocześnie dając czytelnikom nowe ramy do myślenia o niektórych z najbardziej fundamentalnych i ekscytujących pytań literatury.
